22 augustus: Praag - dag 1
Een beetje uitslapen en een lome ochtend in de camping en pas rond het middaguur naar de stad vertrokken. Wat rondwandelen in de oude stad, ondanks de drukte de prachtige, homogene, voornamelijk 19de-eeuwse architectuur bewonderen, een apotheek zoeken voor een tube Arnica.
Onderweg kwam ik een onverwacht geschenk tegen: DSC Gallery met merkwaardig werk van ene Milan Houser - dat jammer genoeg moeilijk op de gevoelige plaat vast te leggen was — en Jakub Matuska, en in de Central Gallery op de Oude Markt naar een tentoonstelling met werk van Salvador Dali en — opnieuw — Andy Warhol.
De tentoonstelling over Warhol was minder provocerend dan die in Berlijn: familiefoto’s, zijn bekende ‘series’, platenhoezen en zijn filmografisch werk.
Van Dali veel etsen en litho’s — altijd werk in zeer grote oplages van enkele honderden tot zelfs duizend exemplaren, Dali was een gewiekste commerçant — en een aantal beeldjes.
23 augustus: Praag - dag 2
Vandaag was ik afgesproken met Jirka, een Tsjechische collega-vrijwilliger met wie ik drie maanden samenwerkte tijdens de winter 2022-23 in het OselingTibetaans meditatiecentrum in Andalusië.
We praatten lang bij en wandelden een eind door de buurt waar hij nu tijdelijk verblijft —hij heeft momenteel geen eigen vaste stek. We passeerden o.a. langs de monumentale National Gallery die ik later apart ga bezoeken en flaneerden door een park met een mooi uitzicht op de buitenwijken van Praag.
In een park naast het Technisch Museum staat een paardenmolen van ongeveer 130 jaar oud. Het leken echte opgezette paarden, dat vond ik nogal luguber. Maar de man die de molen bedient legde uit dat er een houten structuur in zit, omwikkeld met stro en jute en daarna overtrokken met een echte paardenhuid. De drie ridders rond de as zijn van papier mâché met een coating van bladmetaal. De molen werd in 2022 volledig gerestaureerd en dat moet een hele duit gekost hebben.
Aan de rand van het Letna park met uitzicht op de oude stad staat een reusachtige metronoom op een plek waar vroeger een standbeeld van Stalin stond. Het was heet, in een vijver even verderop lieten we onze voeten een poos in het water hangen terwijl visjes aan onze huid kwamen sabbelen.
Daarna zakten we af naar het het Tibet Open House, maar daarover ga ik een aparte post plegen.
Toen ik rond 21 uur terug op de camping was, nodigden vijf Italiaanse stellen me uit om samen met hen te dineren aan een lange tafel. De vorige dag hadden ze mijn tentje met hun vijf campers gedeeltelijk omsingeld. Het werd een gezellige avond, alleen wat moeilijk communiceren. Jammer dat Esperanto het nooit gehaald heeft als tweede taal voor iedereen. Pokkedom eigenlijk….
En zo zat de dag er weeral op. Facebook postjes schrijven schoot erover vandaag.
24 augustus: Praag - dag 3
Mijn eerste stop vandaag was het versterkte Vyshehrad complex. Onderweg passeerde ik Kovařovic Villa, een kubistisch huis ontworpen door architect Josef Chochol in 1912. In die stijl zouden er wereldwijd maar enkele bestaan, waaronder een aantal in Praag.
Chochol was ook de man die vermeed dat Vysherad, dat ontstond in de middeleeuwen, aan het begin van de 20ste eeuw zou neergehaald worden om plaats te ruimen voor woningen. Nadien bouwde hij villa Kovarovic aan de voet van de rots. In de loop van de 17-18de eeuw werd het complex verder verstevigd om het hoofd te kunnen bieden aan krachtigere kanonnen. Het was aangenaam wandelen in de schaduw, prettiger dan in de hete stad. Een groepje ‘bachelorettes’ (‘bride to be’) vond dat blijkbaar ook.
Ik bezocht enkel de St.-Paulus en Petrus Basiliek, waar ik als 65-plusser gratis binnen mocht.
De eerste versie dateert van de 12de eeuw. In 1369 volgde een hoog-Gotische reconstructie. Tijdens de Hussitische (< Jan Hus) revoltes werd de basiliek vernield en in 1420, meteen na de oorlog, terug heropgebouwd. Daarna volgde nog een barokke verbouwing en in 1885-1903 kreeg de basiliek haar huidige uitzicht, naar een ontwerp van Josef Mocker. Mooi, volledig beschilderd interieur met overal intacte glasramen. Het was er koel en er was net een orgelconcert bezig. Ik bleef er (een beetje te) lang zitten. In 2003 gaf Paus Johannes-Paulus de basiliek de status van ‘basilica minor’.
Ik bleef in het groen. Op weg naar de oude stad wandelde ik eerst nog door de Botanische tuin en nam dan de tram naar Josefov, de Joodse wijk, waar ik afgesproken was met Jirka. Om nog een museum binnen te stappen was het was al te laat, we wandelden door de wijk, langs het klooster van Agnes van Praag en namen dan de metro/tram naar de kade waar het bootje naar mijn camping vertrekt, om met zicht op de Moldau een laatste afscheidspint te drinken. Het was fijn Jirka nog eens ontmoet te hebben.
25 augustus: Praag - dag 4:
Collectie House of Lobkowicz, kasteel met kathedraal en National Gallery in Fair Trade Palace.
Vandaag was het minder drukkend en ik trok vroeger de stad in. Eerst het kasteel van Praag, waar veel bezienswaardigheden geconcentreerd zijn. Ik bezocht eerst de collectie van de rijke familie Lobkovicz, omdat daar werk van Velazques, Canaletto en Pieter Breugel de Oude tussen hangt. Van die laatste nl. een van de panelen van de bekende reeks ‘De Zes Seizoenen’. Elk paneel beeldt een periode van twee maanden uit. Hier hangt het paneel ‘Hooien’ voor de maanden juni/juli. Er stond een apparaat waarmee je de details kon inzoom en waarbij dan ook alle symboliek uitgelegd werd. Heel boeiend.
Van de zes panelen zijn er vijf bewaard gebleven. Een hangt in het Metropolitan in New York, de overige drie in Wenen. Van deze vier panelen hingen er kopieën op een lichtbak, die ik voor de volledigheid ook fotografeerde.
De familie Lobkowicz werd twee maal volledig onteigend: een keer door de nazi’s; de tweede keer door de communisten. Ze slaagden er telkens in hun bezittingen terug te krijgen en stelden vanaf 2007 grote delen open voor het publiek.
Bij het oude ‘gouden straatje’ en de Kathedraal van Sint Vitus was het koppen lopen, die liet ik aan mij voorbijgaan. Ondertussen was het beginnen regenen, dus de tram op naar de National Gallery. Die is gevestigd in het voormalige Trade Fair Palace, een mastodont van een functionalistisch gebouw dat werd opgetrokken in 1925-28. Te veel kunst om op een namiddag te bekijken. De vierde verdieping bevatte werken vanaf 1796 tot 1918, inclusief de grote Franse namen en Picasso.
Derde verdieping: werk uit de eerste Tsjechoslowaakse Republiek van 1918 tot 1938. Heel interessant en de context waarin het werk ontstond werd goed gedocumenteerd. Daarna ging het verder voor de periode 1939-2021, heel boeiend met antifascistische werken, tegenkunst (of pogingen tot) onder het communisme, en heel hedendaags werk.
Een verdieping lager was er architectuur en een tentoonstelling met werk van over de hele wereld dat aan Skopje’s Museum van Hedendaagse Kunst geschonken werd nadat het in 1963 volledig verwoest werd door een aardbeving.
En in een enorme hal op het gelijkvloers liep nog de Biënnale ’Matter of Art’. Tegen dat ik tot daar afgedaald was, was ik helemaal murw.
Nog eens naar de oude stad gaan is er dus overgeschoten.